Mua phải bạc giả thì phải làm sao? Hướng dẫn toàn cảnh các biện pháp pháp lý để đòi lại tiền tại Việt Nam

Bạn mới mua một món trang sức bạc “chuẩn 925” nhưng lại phát hiện nó không đúng như người bán nói? Cảm giác tức giận và hoang mang là điều hoàn toàn dễ hiểu. Nhưng bạn đừng lo lắng quá, vì pháp luật Việt Nam đã có những quy định rất rõ ràng để bảo vệ quyền lợi của bạn.

Về cơ bản, đây không chỉ là một lần mua hàng không may mắn. Hành vi này có thể bị xem là bán “hàng giả” và là hành vi lừa dối trong giao dịch dân sự¹². Điều này cho bạn một con đường rõ ràng để yêu cầu hủy giao dịch và nhận lại toàn bộ số tiền mình đã bỏ ra.

Bạc như thế nào thì bị gọi là “bạc giả”?

Khi mua một món đồ, chúng ta thường nghĩ việc mua bán được xây trên nền móng của sự tin tưởng. Nếu nền móng đó là sự thật (sản phẩm đúng như quảng cáo), ngôi nhà sẽ vững chắc. Nhưng khi nền móng ấy là sự lừa dối, toàn bộ ngôi nhà pháp lý đó có thể sụp đổ.

Trong trường hợp này, “bạc giả” không phải là một khái niệm cảm tính. Pháp luật định nghĩa rất rõ đây là “hàng giả” – tức là hàng hóa có giá trị sử dụng, công dụng không đúng với bản chất tự nhiên, tên gọi hoặc không đúng với công bố của người bán¹.

Cơ sở để khẳng định điều này đến từ các tiêu chuẩn kỹ thuật không thể chối cãi. Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 10616:2025, được xây dựng hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế ISO 9202:2019, đã quy định rất cụ thể về độ tinh khiết (hay còn gọi là “tuổi” bạc)⁴.

Ví dụ kinh điển nhất là Bạc Sterling, hay còn gọi là bạc 925. Cái tên “925” có ý nghĩa là trong 1000 phần của hợp kim, phải có tối thiểu 925 phần là bạc nguyên chất (tương đương 92.5% bạc)⁷. Đây là ngưỡng tối thiểu, không có dung sai âm (tức là không được phép thấp hơn). Do đó, việc một cửa hàng bán ra sản phẩm dán nhãn “925” nhưng khi giám định chỉ đạt 80% hay 90% bạc là hành vi vi phạm trực tiếp tiêu chuẩn chất lượng đã được nhà nước công nhận.

Khi hành vi bán hàng dưới chuẩn này xảy ra, nó không chỉ là vấn đề chất lượng, mà còn là một yếu tố pháp lý quan trọng. Điều 127 Bộ luật Dân sự 2015 quy định rất rõ: một giao dịch được xác lập do có hành vi lừa dối thì bên bị lừa dối có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch đó vô hiệu². Điều này có nghĩa là khiếu nại của bạn không chỉ dựa trên cảm giác “tôi bị lừa”, mà dựa trên một sự thật khoa học có thể đo đếm được. Về mặt pháp lý, giao dịch đó xem như chưa từng tồn tại, và hai bên phải trả lại cho nhau những gì đã nhận.

Bước quan trọng nhất: Thu thập bằng chứng

Hãy tưởng tượng việc đòi lại quyền lợi giống như bạn nấu một món ăn đặc biệt. Dù công thức có chuẩn đến đâu, nếu thiếu nguyên liệu chính thì món ăn chắc chắn sẽ thất bại. Trong một cuộc tranh chấp về bạc giả, chứng thư giám định chất lượng chính là nguyên liệu cốt lõi đó.

Pháp luật Việt Nam có một nguyên tắc quan trọng: nghĩa vụ chứng minh thuộc về người khởi kiện⁵. Điều này có nghĩa là, bạn phải là người đưa ra bằng chứng để chứng minh rằng sản phẩm mình nhận được là sai so với cam kết. Vì vậy, việc thu thập bằng chứng một cách bài bản, khoa học là bước đi quyết định thành bại.

Tại sao lại như vậy? Bởi vì nếu không có bằng chứng khách quan, cuộc tranh cãi sẽ chỉ dừng lại ở mức “lời nói chống lại lời nói”. Người bán có thể dễ dàng chối bỏ. Nhưng khi bạn cầm trên tay một chứng thư giám định từ một trung tâm uy tín như PNJ Lab, SJC Lab, DOJI Lab hay các trung tâm được nhà nước cấp phép khác, cuộc chơi đã hoàn toàn thay đổi. Nó biến một cuộc tranh cãi cảm tính thành một cuộc đối chất dựa trên sự thật khoa học không thể phủ nhận⁸. Qua nhiều năm tư vấn, chúng tôi nhận thấy rằng, khi người bán nhận được thông báo kèm theo giấy giám định, thái độ của họ thường sẽ hợp tác hơn rất nhiều.

Quy định này áp dụng cho mọi sản phẩm. Ví dụ, nếu bạn là nữ giới, việc mua một chiếc nhẫn bạc nữ bị sai tuổi bạc sẽ được pháp luật bảo vệ; phái nam nếu gặp trường hợp tương tự cũng có đầy đủ quyền lợi khiếu nại như vậy.

Các bước đòi lại quyền lợi (từ dễ đến khó)

Việc đòi lại quyền lợi có thể được ví như việc leo lên một chiếc thang. Bạn nên bắt đầu từ những nấc thang thấp nhất, dễ dàng nhất, trước khi phải leo lên những nấc cao hơn và tốn nhiều công sức hơn. Bắt đầu ngay bằng việc khởi kiện không phải lúc nào cũng là giải pháp tối ưu.

Một lộ trình leo thang bài bản sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí và tạo ra áp lực tăng dần một cách thông minh lên phía người bán. Lý do chiến lược này hiệu quả là vì nó tận dụng được các công cụ miễn phí và có sẵn do Nhà nước cung cấp để bảo vệ người tiêu dùng.

Dù sản phẩm có giá trị lớn hay nhỏ, quy trình đều như nhau. Ví dụ, phái nữ mua một chiếc lắc tay bạc nữ bị làm giả hay phái nam mua một chiếc kẹp cà vạt không đúng chất lượng, đều có thể bắt đầu từ các bước sau:

Khi nào nên ra Tòa: Phân biệt giữa kiện Dân sự và tố giác Hình sự

Khi mọi nỗ lực thương lượng và khiếu nại đều không mang lại kết quả, bạn vẫn còn hai công cụ pháp lý mạnh mẽ nhất. Có thể so sánh chúng như hai loại vũ khí khác nhau: khởi kiện dân sự giống như một thanh kiếm sắc bén, được chế tạo để giúp bạn đòi lại chính xác những gì thuộc về mình; trong khi đó, tố giác hình sự lại giống như một khẩu pháo hạng nặng, do nhà nước vận hành để trừng phạt những hành vi phạm tội nghiêm trọng.

Sự khác biệt cốt lõi này nằm ở mục tiêu. Một vụ kiện dân sự sẽ tập trung vào mối quan hệ mua bán giữa bạn và họ. Mục tiêu chính là yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch này vô hiệu do có sự lừa dối, và buộc người bán phải bồi thường toàn bộ thiệt hại, bao gồm cả tiền mua sản phẩm và các chi phí hợp lý khác như phí giám định¹⁰. Con đường này áp dụng cho mọi giá trị giao dịch, dù là vài trăm nghìn đồng.

Ngược lại, con đường hình sự chỉ được kích hoạt khi hành vi của người bán có đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm. Tội danh liên quan nhất là “Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản” (Điều 174, Bộ luật Hình sự 2015). Một trong những yếu tố quan trọng là giá trị tài sản bị chiếm đoạt phải từ 2.000.000 đồng trở lên². Điều này có nghĩa là, đối với các giao dịch nhỏ lẻ, con đường dân sự thường trực tiếp và hiệu quả hơn.

Việc lựa chọn này không phân biệt sản phẩm. Giải pháp hiệu quả cho nữ giới là kiện dân sự để đòi lại tiền cho chiếc dây chuyền bạc nữ bị làm giả; phái nam cũng có thể dùng con đường tương tự cho sản phẩm của mình khi bị lừa dối chất lượng.

Giải đáp những băn khoăn thường gặp

Lời kết

Hành trình đòi lại công bằng khi không may mua phải bạc giả tại Việt Nam không phải là một con đường vô vọng. Ngược lại, pháp luật đã trao cho bạn những công cụ rất rõ ràng và mạnh mẽ, từ các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia đến các quy định cụ thể trong Bộ luật Dân sự và Hình sự².

Chìa khóa để đi đến thành công nằm ở sự bình tĩnh và chuẩn bị kỹ lưỡng: thu thập bằng chứng một cách khoa học, đặc biệt là chứng thư giám định, sau đó lựa chọn và leo thang các biện pháp pháp lý một cách có hệ thống. Bằng cách tiếp cận vấn đề một cách bài bản, bạn không chỉ bảo vệ được túi tiền của mình mà còn góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh trang sức minh bạch và lành mạnh hơn.

Để tránh những rủi ro này ngay từ đầu, bạn nên tìm hiểu kỹ sản phẩm và chọn mua từ những thương hiệu uy tín. Bạn có thể khám phá thêm nhiều lựa chọn trong bộ sưu tập trang sức bạc nữ S925 của chúng tôi, nơi chất lượng luôn được cam kết rõ ràng.