Ban Biên tập T&T Jewelry: Tiêu chuẩn & Nguồn tham khảo
Nội dung này được xây dựng dựa trên việc đối chiếu các tiêu chuẩn quốc tế và quy định pháp lý từ nhiều quốc gia. Mọi thông tin kỹ thuật đều được trích dẫn từ nguồn uy tín để đảm bảo tính chính xác và khách quan.
- Các quy định pháp lý (Anh, Mỹ, Việt Nam): Cung cấp nền tảng về các hệ thống quản lý bắt buộc và tự nguyện.1, 3, 4, 5
- Tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế (ISO): Đảm bảo các thông số về độ tinh khiết được diễn giải chính xác.2
Tiêu chí của T&T Jewelry: nội dung chuẩn xác, dễ tiếp cận cho độc giả Việt Nam.
Bài viết do Ban Biên tập T&T Jewelry biên soạn, xuất bản tại ttjewelry.vn.
Những điều cần nắm rõ
- Phân biệt dấu chất lượng và dấu trách nhiệm: Dấu “925” chỉ độ tinh khiết của bạc. Trong khi đó, “hallmark” của Anh là một bộ ba dấu, trong đó có “dấu nhà bảo trợ”, cho biết ai là người chịu trách nhiệm pháp lý về sản phẩm.
- Quy định hallmark ở Anh: Một hallmark (dấu kiểm định) đầy đủ ở Anh bao gồm ba dấu. Dấu này là bắt buộc đối với trang sức bạc nặng từ 7,78 gram trở lên.1
- Mỹ và Việt Nam: Nếu trang sức bạc ở Mỹ có dấu “925” hoặc “Sterling”, nó phải đi kèm với dấu hiệu nhận diện của nhà sản xuất (giống như logo thương hiệu).3, 4 Tại Việt Nam, chúng ta có tiêu chuẩn TCVN 10616:2025, nhưng đây là tiêu chuẩn tự nguyện, không có hệ thống hallmark (kiểm định) quốc gia bắt buộc cho bạc.5
Dấu dập trên bạc: Mã hóa chất lượng và nguồn gốc
Bạn có bao giờ cầm một món trang sức bạc trên tay và tự hỏi những con số hay ký hiệu nhỏ xíu đó có ý nghĩa gì không? Thực tế, chúng giống như tem nhãn trên một chai nước mắm vậy: một phần cho bạn biết “thành phần” (chất lượng), phần còn lại cho bạn biết “ai làm ra nó” (nguồn gốc và trách nhiệm).
Việc hiểu sai hoặc bỏ qua những dấu dập này có thể khiến bạn mua nhầm hàng kém giá trị. Về cơ bản, các dấu dập trên trang sức bạc được chia thành hai nhóm chính: nhóm xác nhận chất lượng và nhóm nhận diện người chịu trách nhiệm.
Nhóm đầu tiên, dấu xác nhận chất lượng, cung cấp thông tin về thành phần kim loại. Ký hiệu phổ biến nhất mà chúng ta thường thấy là “925” (hoặc “S925”). Con số này cho biết hợp kim bạc chứa tối thiểu 92.5% bạc nguyên chất về khối lượng. 7.5% còn lại thường là kim loại khác (phổ biến nhất là đồng) được thêm vào để tăng độ cứng.
Tại sao lại cần thêm kim loại khác? Đơn giản là vì bạc nguyên chất (bạc 99.9%) rất mềm, giống như đất sét vậy. Nó dễ bị móp méo và trầy xước, không phù hợp để làm trang sức đeo hàng ngày. Nhờ có 7.5% hợp kim, bạc 925 trở nên bền hơn, đồng thời vẫn giữ được vẻ đẹp sáng bóng của bạc.
Tiêu chuẩn quốc tế ISO 9202 quy định rõ ràng các mức độ tinh khiết, và có một nguyên tắc rất quan trọng là “không cho phép dung sai âm”.2 Nói dễ hiểu là: nếu một món trang sức được đóng dấu “925”, hàm lượng bạc thực tế của nó phải là 92.5% hoặc cao hơn, tuyệt đối không được thấp hơn. Đây là cam kết về chất lượng, đảm bảo người mua nhận được đúng giá trị.
Nhóm thứ hai, dấu nhận diện nguồn gốc, không trả lời câu hỏi “vật liệu là gì” mà là “ai chịu trách nhiệm về món đồ này”. Dấu nhà sản xuất (maker’s mark) là ký hiệu riêng của người thợ kim hoàn hoặc công ty chế tác, giống như một chữ ký. Nó khẳng định uy tín của họ. Trong một số hệ thống kiểm định chặt chẽ như ở Anh, còn có “dấu nhà bảo trợ” (sponsor’s mark). Dấu này chỉ định công ty chịu trách nhiệm pháp lý hoàn toàn về sản phẩm, ngay cả khi họ không trực tiếp làm ra nó. Điều này tạo ra một chuỗi trách nhiệm rõ ràng trước pháp luật.
Những điều bạn cần nhớ về dấu dập trên bạc
- Dấu dập trên bạc có hai loại chính: dấu chỉ chất lượng (ví dụ: “925”, “Sterling”) và dấu chỉ nguồn gốc (ví dụ: logo nhà sản xuất, dấu nhà bảo trợ).
- Dấu “925” cam kết hàm lượng bạc tối thiểu 92.5%. Theo chuẩn quốc tế, hàm lượng này không được phép thấp hơn (không có sai số âm), đảm bảo không gian lận về hàm lượng bạc.2
- Dấu nhà sản xuất giúp nhận diện người chế tác. Dấu nhà bảo trợ (thường thấy ở Anh) có ý nghĩa pháp lý cao hơn, chỉ định người chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Dấu nhà sản xuất và Dấu nhà bảo trợ: Ai sẽ chịu trách nhiệm nếu có vấn đề?
Phân biệt “Dấu nhà sản xuất” và “Dấu nhà bảo trợ” cũng giống như bạn phân biệt “người đầu bếp” và “chủ nhà hàng”. Cả hai đều quan trọng, nhưng trách nhiệm pháp lý của họ khác nhau.
“Dấu nhà sản xuất” (Maker’s Mark) về cơ bản là logo, tên viết tắt, hoặc biểu tượng riêng của người thợ hoặc công ty đã trực tiếp làm ra món trang sức.3 Nó thể hiện niềm tự hào về tay nghề và cam kết về chất lượng thủ công. Khi bạn thấy dấu này, đó là lời khẳng định về nguồn gốc chế tác.
Trong khi đó, “Dấu nhà bảo trợ” (Sponsor’s Mark) mang ý nghĩa pháp lý sâu sắc hơn, đặc biệt trong hệ thống kiểm định (hallmark) của Anh. Theo Đạo luật Hallmarking 1973, đây là con dấu của công ty đã đăng ký chính thức với Văn phòng Kiểm định (giống như Cục Đăng kiểm) và chịu hoàn toàn trách nhiệm pháp lý về sản phẩm.1
Điều quan trọng là: người bảo trợ không nhất thiết phải là người trực tiếp làm ra món đồ. Họ có thể là nhà nhập khẩu hoặc thương hiệu bán lẻ. Dù không trực tiếp làm ra, họ vẫn là người chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu sản phẩm không đạt chuẩn.1 Hệ thống của Anh tập trung vào việc xác định rõ: “Ai sẽ đứng ra chịu trách nhiệm nếu sản phẩm này có vấn đề?”
Sự khác biệt này phản ánh hai triết lý quản lý thị trường. Hệ thống của Anh là mô hình “chứng nhận bắt buộc bởi bên thứ ba” (phải kiểm định trước khi bán). Ngược lại, hệ thống của Mỹ là mô hình “tự khai báo và chịu trách nhiệm”. Các nhà sản xuất tự đóng dấu của mình, và chính phủ sẽ truy trách nhiệm sau nếu có gian lận.3, 4
Làm sao để đưa ra quyết định mua hàng thông minh?
- Ưu tiên Dấu Nhà Sản Xuất (Maker’s Mark): Nếu bạn mua sắm tại Việt Nam hoặc Mỹ, dấu nhà sản xuất (logo thương hiệu) là rất quan trọng. Nó giúp bạn xác định được uy tín của đơn vị đó. Một thương hiệu uy tín sẽ luôn gắn dấu của mình để khẳng định chất lượng.
- Tìm kiếm Dấu Nhà Bảo Trợ (Sponsor’s Mark) trong bộ hallmark: Nếu bạn mua trang sức bạc từ Anh, hãy tìm dấu nhà bảo trợ nằm trong một bộ hallmark đầy đủ (thường có 3 dấu). Đây là bằng chứng pháp lý về việc sản phẩm đã được một bên thứ ba độc lập kiểm định.
Bằng cách hiểu rõ vai trò của từng loại dấu, bạn có thể tự tin hơn khi đánh giá và lựa chọn sản phẩm.
Hệ thống kiểm định (Hallmark) của Vương quốc Anh: “Giấy khai sinh” cho trang sức bạc
Hãy hình dung một món trang sức bạc có một “giấy khai sinh” được cấp bởi một cơ quan công chứng độc lập – đó chính là vai trò của hệ thống hallmark tại Anh. Ra đời từ năm 1300, đây là một trong những hệ thống bảo vệ người tiêu dùng nghiêm ngặt nhất thế giới.1
Theo luật pháp Anh, một dấu hallmark hợp lệ phải có tối thiểu ba thành phần bắt buộc đối với các sản phẩm bạc nặng từ 7,78 gram trở lên. Nếu một món đồ bạc nặng hơn mức này mà không có đủ ba dấu, việc buôn bán nó bị coi là bất hợp pháp.
Ba thành phần bắt buộc đó bao gồm:
- Dấu nhà bảo trợ (Sponsor’s Mark): Là ký hiệu của công ty chịu trách nhiệm pháp lý về sản phẩm. Dấu này đảm bảo luôn có một bên cụ thể để truy cứu trách nhiệm.
- Dấu chỉ độ tinh khiết (Fineness Mark): Cho biết hàm lượng bạc. Đối với bạc 925, đó là con số “925” luôn được đặt trong một khung hình oval. Hình oval này là mã hóa trực quan để phân biệt bạc với vàng (có khung hình khác).1
- Dấu văn phòng kiểm định (Assay Office Mark): Là biểu tượng của một trong bốn văn phòng kiểm định tại Anh (ví dụ: London có biểu tượng đầu báo, Birmingham là hình mỏ neo). Đây là dấu chứng nhận uy tín của cơ quan độc lập.
Một ví dụ thực tế: nếu một sản phẩm được kiểm định tại Văn phòng Birmingham, nó sẽ mang dấu bảo trợ, số “925” trong hình oval và hình mỏ neo. Sự kết hợp này tạo thành một “hộ chiếu” độc nhất cho món trang sức, cho phép truy ngược lịch sử sản phẩm.
Ngoài ba dấu bắt buộc, hệ thống hallmark Anh còn có các dấu tự nguyện, như Dấu năm sản xuất (Date Letter). Dấu này là một chữ cái thay đổi hàng năm, giúp xác định chính xác năm sản phẩm được kiểm định, rất hữu ích cho các nhà sưu tập đồ cổ.1
Cách kiểm tra hallmark Anh (UK) trong 3 bước
- Bước 1: Tìm chuỗi dấu hiệu: Tìm một chuỗi gồm ba (hoặc nhiều hơn) các dấu hiệu nhỏ, thường nằm liền kề nhau. Chúng thường được đặt ở vị trí khuất nhưng dễ thấy, như mặt trong của nhẫn hoặc khóa dây chuyền.
- Bước 2: Xác định chất liệu bạc: Tìm dấu hình oval chứa con số “925”. Hình oval là biểu tượng đặc trưng của bạc trong hệ thống hallmark Anh.
- Bước 3: Nhận diện nơi kiểm định: Tìm biểu tượng của văn phòng kiểm định (ví dụ: đầu báo, mỏ neo, bông hồng, hoặc lâu đài). Đây là bằng chứng xác nhận sản phẩm đã được kiểm tra bởi một cơ quan uy tín.
Việc hiểu rõ các biểu tượng này giúp bạn tự tin hơn khi mua trang sức bạc nhập khẩu từ Anh, đảm bảo bạn đang sở hữu một sản phẩm có nguồn gốc và chất lượng được pháp luật bảo chứng.1
Quy định tại Hoa Kỳ và Việt Nam: Cơ chế dựa trên niềm tin thương hiệu
Trái ngược với hệ thống kiểm soát chặt chẽ của Anh, mô hình của Hoa Kỳ vận hành như một thị trường mở. Ở đây, uy tín và danh tiếng của thương hiệu đóng vai trò như một “hallmark” phi chính thức. Hoa Kỳ không có văn phòng kiểm định bắt buộc của chính phủ.
Tuy nhiên, vẫn có quy định. Đạo luật National Gold and Silver Stamping Act năm 1906 đặt ra nguyên tắc: nếu một nhà sản xuất tự nguyện đóng dấu chất lượng (ví dụ “Sterling” hoặc “.925”), họ bắt buộc phải đóng kèm dấu nhà sản xuất của mình (logo hoặc tên công ty).4 Điều này đảm bảo luôn có một bên cụ thể để truy cứu trách nhiệm nếu có gian lận. Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) là cơ quan thực thi luật này.3
Thực trạng tại Việt Nam có nhiều điểm tương đồng với Hoa Kỳ. Khung pháp lý hiện hành của chúng ta chưa hình thành một hệ thống kiểm định quốc gia bắt buộc (hallmark) cho bạc như của Anh.5 Điều này có nghĩa là, sản phẩm bạc không bắt buộc phải qua một bên thứ ba độc lập để kiểm định trước khi bán. Thị trường chủ yếu vận hành dựa trên lòng tin vào thương hiệu.
Mặc dù Việt Nam đã ban hành Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 10616:2025 (tương đương với tiêu chuẩn quốc tế ISO 9202), nhưng việc áp dụng tiêu chuẩn này là tự nguyện, không bắt buộc.5 Điều này khuyến khích các thương hiệu lớn và uy tín tự xây dựng hệ thống đảm bảo chất lượng, tự đóng dấu thương hiệu của mình bên cạnh dấu “925”. Ví dụ, các sản phẩm của các thương hiệu lớn tại Việt Nam thường có dấu thương hiệu riêng, hoạt động như một lời cam kết mạnh mẽ về chất lượng.
Vì vậy, uy tín thương hiệu là yếu tố quyết định. Ví dụ, khi phái nữ tìm mua các món đồ cụ thể như nhẫn bạc nữ đính đá, lắc tay bạc nữ thanh lịch, hay dây chuyền bạc nữ cho một dịp đặc biệt, họ cần sự cam kết rõ ràng từ nhà bán. Tương tự, phái nam khi chọn trang sức bạc phù hợp với phong cách cũng đặt uy tín thương hiệu lên hàng đầu.
Trong bối cảnh này, nhiều sản phẩm từ các xưởng nhỏ lẻ hoặc hàng nhập khẩu không rõ nguồn gốc có thể chỉ có dấu “925” mà không có dấu nhà sản xuất. Điều này gây khó khăn cho người tiêu dùng trong việc xác thực chất lượng. Do đó, việc tìm hiểu kỹ và lựa chọn nhà cung cấp uy tín là yếu tố then chốt tại thị trường Việt Nam.
Gợi ý kiểm tra trước khi mua trang sức bạc ở Việt Nam
- Tìm kiếm cả hai dấu hiệu: Ưu tiên sản phẩm có cả dấu chỉ độ tinh khiết (như “925”, “S925”) và dấu hiệu nhận diện của nhà sản xuất (logo, tên thương hiệu). Sự hiện diện của cả hai dấu này tăng cường độ tin cậy.
- Thận trọng với dấu đơn lẻ: Sản phẩm chỉ có duy nhất dấu “925” mà không có bất kỳ dấu thương hiệu nào khác là một dấu hiệu cần xem xét cẩn trọng. Hãy yêu cầu người bán cung cấp thêm thông tin hoặc cam kết rõ ràng.
- Hỏi rõ về chính sách: Luôn hỏi kỹ về chính sách bảo hành, cam kết chất lượng, và các dịch vụ hậu mãi. Một chính sách rõ ràng thể hiện sự tự tin của nhà bán hàng.
- Tin tưởng thương hiệu uy tín: Đối với các thương hiệu lớn, dấu thương hiệu của họ chính là một sự bảo chứng đáng tin cậy cho chất lượng sản phẩm.
Bằng cách áp dụng những gợi ý này, bạn sẽ trở thành một người mua hàng thông thái hơn trên thị trường trang sức bạc tại Việt Nam.
Những băn khoăn thường gặp của người mua bạc
“Bạc Thái” và “Bạc Ý” có phải là tiêu chuẩn chất lượng không?
Tuyệt đối không! “Bạc Thái” và “Bạc Ý” là những thuật ngữ thương mại quen thuộc. Chúng chỉ đơn thuần ám chỉ phong cách thiết kế, kỹ thuật chế tác, hoặc nguồn gốc địa lý, chứ không phải là một tiêu chuẩn đảm bảo về chất lượng hay hàm lượng bạc.
Chẳng hạn, “Bạc Thái” thường gợi đến các họa tiết chạm khắc tinh xảo, sử dụng kỹ thuật oxy hóa tạo màu hun khói cổ điển. Trong khi đó, “Bạc Ý” có thể liên tưởng đến sự bóng bẩy, hiện đại.
Thực tế là một món đồ được gọi là “Bạc Ý” hay “Bạc Thái” vẫn phải tuân thủ các tiêu chuẩn về độ tinh khiết. Chất lượng thực tế của chúng vẫn phải được xác định dựa trên dấu “925” và dấu nhà sản xuất. Ví dụ, một món “Bạc Thái” có dấu “925” thì chất lượng bạc của nó cũng giống như một món “Bạc Ý” có dấu “925” – cả hai đều phải chứa tối thiểu 92.5% bạc.
Lời khuyên quan trọng là hãy luôn nhìn vào các dấu dập kỹ thuật (925) và dấu nhà sản xuất (logo thương hiệu) thay vì chỉ dựa vào tên gọi vùng miền. Bạn có thể tự do phối hợp các phong cách này. Hãy tham khảo các ý tưởng mix&match trong bộ sưu tập trang sức bạc nữ S925 của chúng tôi để tìm cảm hứng.
Ngoài bạc 925, còn loại bạc nào khác được coi là bạc thật không?
Có, hoàn toàn có! Quan niệm chỉ có bạc 925 (Sterling Silver) là “bạc thật” là một lầm tưởng phổ biến. Thực tế, có nhiều tiêu chuẩn độ tinh khiết khác nhau của bạc đều được công nhận là “bạc thật”, mỗi loại có đặc tính riêng.
Chúng ta có thể kể đến một số loại bạc thật khác được công nhận rộng rãi:
- Bạc 999 (Fine Silver): Đây là loại bạc nguyên chất nhất (99.9% bạc). Vì quá tinh khiết nên nó rất mềm, dễ móp méo. Nó thường được dùng để đúc thỏi bạc hoặc đồng xu đầu tư, ít dùng làm trang sức đeo hàng ngày vì thiếu độ bền.
- Bạc 958 (Britannia Silver): Chứa 95.8% bạc. Loại này tinh khiết hơn bạc 925 một chút, do đó cũng mềm hơn. Nó thường được dùng cho các sản phẩm thủ công mỹ nghệ hoặc đồ dùng bạc cao cấp.
- Bạc 900 (Coin Silver): Chứa 90% bạc. Tên gọi này xuất phát từ việc nó từng được dùng để đúc tiền xu trong lịch sử. Nó cứng hơn bạc 925 nhưng ít được dùng trong trang sức hiện đại.
- Bạc 800: Chứa 80% bạc. Loại này thường thấy trong trang sức cũ từ một số quốc gia châu Âu. Hàm lượng bạc thấp hơn khiến nó cứng hơn nhưng cũng dễ bị oxy hóa (xỉn màu) hơn.
Việc hiểu rõ các loại bạc này giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn. Điều quan trọng nhất là dấu dập trên sản phẩm phải phản ánh đúng hàm lượng bạc thực tế. Dù là bạc 925, 958 hay 800, chúng đều là bạc thật và có thể bị xỉn màu theo thời gian do phản ứng với không khí, đặc biệt là ở Việt Nam nơi có độ ẩm cao. Việc vệ sinh định kỳ bằng nước rửa bạc chuyên dụng sẽ giúp trang sức luôn sáng bóng như mới.
Tôi có thể tra cứu ý nghĩa của các dấu nhà sản xuất (maker’s mark) ở đâu?
Nếu bạn yêu thích đồ cổ hoặc muốn tìm hiểu sâu về một món đồ bạc cũ, việc tra cứu dấu nhà sản xuất là một bước thú vị. Việc này giúp bạn xác định ai đã tạo ra món đồ, khám phá lịch sử và giá trị của nó. May mắn thay, có nhiều tài nguyên trực tuyến uy tín để bạn tra cứu.
Một trong những tài nguyên hàng đầu, được các nhà sưu tập đánh giá cao là trang 925-1000.com. Đây là một “bách khoa toàn thư” trực tuyến về các dấu hiệu trên bạc từ khắp nơi trên thế giới, bao gồm dấu hallmark, dấu nhà sản xuất và các ký hiệu khác.
Khi sử dụng các công cụ tra cứu này, bạn có thể:
- Tìm kiếm theo hình ảnh hoặc mô tả: Một số trang web cho phép bạn tải lên hình ảnh của dấu. Bạn cũng có thể nhập mô tả chi tiết (ví dụ: “chữ cái L trong hình khiên”, “hình con chim”).
- Tìm kiếm theo quốc gia hoặc thời kỳ: Nếu bạn biết sơ bộ về nguồn gốc (ví dụ: “từ Anh thế kỷ 19”), việc tìm kiếm theo khu vực sẽ giúp thu hẹp phạm vi kết quả.
- Sử dụng các bảng tra cứu: Nhiều trang web có các bảng tra cứu được sắp xếp theo chữ cái hoặc biểu tượng, giúp bạn dễ dàng so sánh.
Ngoài 925-1000.com, bạn cũng có thể tìm các cơ sở dữ liệu từ các văn phòng kiểm định (Assay Offices) của từng quốc gia. Việc tra cứu maker’s mark không chỉ giúp bạn xác định nguồn gốc mà còn tăng thêm giá trị tinh thần cho món trang sức của bạn, biến nó thành một phần của câu chuyện lịch sử.
Kết luận
Những dấu dập nhỏ bé trên trang sức bạc thực sự là một ngôn ngữ quốc tế, cung cấp thông tin giá trị về chất lượng và trách nhiệm. Việc phân biệt rõ ràng giữa dấu đảm bảo độ tinh khiết (như “925”) và dấu định danh nguồn gốc (như dấu nhà sản xuất) là chìa khóa để trở thành một người tiêu dùng thông thái.
Trong bối cảnh Việt Nam hiện chưa có một hệ thống kiểm định bắt buộc cho bạc như Anh, uy tín của thương hiệu và dấu nhà sản xuất đóng vai trò then chốt. Lựa chọn các sản phẩm có đầy đủ cả dấu chỉ độ tinh khiết (“925”) và dấu hiệu thương hiệu rõ ràng từ các nhà cung cấp uy tín là cách hiệu quả nhất để tự bảo vệ mình. Điều này cũng góp phần thúc đẩy một thị trường trang sức minh bạch và công bằng hơn.
Tài liệu tham khảo
- Nguồn: GOV.UK. Hallmarking: practical guidance – summary. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2025, từ https://www.gov.uk/government/publications/hallmarking-guidance-notes/hallmarking-is-the-law-guidance-summary ↩︎
- Nguồn: ISO (via iTeh.ai). INTERNATIONAL STANDARD ISO 9202:2019 Jewellery and precious metals — Fineness of precious metal alloys. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2025, từ https://cdn.standards.iteh.ai/samples/75692/1265a30b4cc649d6bda6795850abccb9/ISO-9202-2019.pdf ↩︎
- Nguồn: Federal Trade Commission. Guides for the Jewelry, Precious Metals, and Pewter Industries (16 CFR Part 23). Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2025, từ https://www.federalregister.gov/documents/2018/08/16/2018-17454/guides-for-the-jewelry-precious-metals-and-pewter-industries ↩︎
- Nguồn: U.S. Government. 15 U.S.C. § 297 – Stamping plated articles. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2025, từ https://www.govinfo.gov/link/uscode/15/297 ↩︎
- Nguồn: VSQI. TCVN 10616:2025 (ISO 9202:2019) – Độ tinh khiết hợp kim kim loại quý. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2025, từ https://tieuchuan.vsqi.gov.vn/tieuchuan/view?sohieu=TCVN+10616%3A2025 ↩︎
