Dấu Dập Chồng Lên Nhau Có Phải Hàng Giả Không? Hướng Dẫn Toàn Diện Để Đọc Vị Trang Sức Bạc

Khi lật mặt trong của một chiếc nhẫn hay mặt sau của một sợi dây chuyền bạc, bạn bất ngờ phát hiện một con dấu bị dập đè lên một dấu khác. Cảm giác hoang mang lập tức xuất hiện: “Liệu đây có phải hàng giả không?”.Thực tế, việc thấy một dấu dập chồng (overstrike) hoặc dập kép (double strike) không tự động biến món bạc của bạn thành đồ giả. Ngược lại, đó có thể là một trang sử kể lại hành trình thương mại thú vị của món đồ. Chìa khóa nằm ở việc hiểu đúng “ngữ pháp” của con dấu (hallmark): bốn dấu bắt buộc, bối cảnh lịch sử, và quan trọng nhất là quy định thực tế tại Việt Nam.

Tại T&T Jewelry, chúng tôi tin rằng việc hiểu rõ món trang sức bạc bạn đeo là rất quan trọng. Khi cần một quyết định lớn, hãy luôn dựa vào chứng thư giám định độc lập.

Cách chúng tôi xây dựng nội dung này

Để đảm bảo thông tin bạn đọc là chính xác và hữu ích nhất, Ban Biên tập T&T Jewelry đã đối chiếu cẩn thận từ những nguồn uy tín bậc nhất trong ngành kim hoàn toàn cầu và pháp luật Việt Nam. Mọi thông tin cốt lõi đều được đánh số và liên kết tới nguồn gốc minh bạch ở cuối bài, giúp bạn tự mình kiểm chứng.

  • Các cơ quan kiểm định chính phủ Anh (Assay Offices)12
  • Văn bản pháp quy của Việt Nam3
  • Các kho tri thức và cộng đồng chuyên sâu về bạc cổ45

Quan điểm của T&T Jewelry: kiến thức chuyên môn cần được diễn giải một cách gần gũi và dễ áp dụng cho người Việt.

Bài viết do Ban Biên tập T&T Jewelry biên soạn, xuất bản tại ttjewelry.vn.

Những điều bạn cần nhớ ngay

  • Dấu dập chồng (Overstrike) thường là hợp lệ. Nó ghi lại việc một nhà bán lẻ chịu trách nhiệm pháp lý cho sản phẩm, thay cho nhà sản xuất gốc.4
  • Dấu giả (Fake Mark) thường có cạnh mờ, bo tròn do được đúc hàng loạt. Dấu thật được dập bằng khuôn thép nên rất sắc nét và chi tiết.6
  • Tại Việt Nam, “chuẩn vàng” là chứng thư giám định từ các phòng lab uy tín (như PNJLab hay DOJILAB). Đây là bằng chứng đáng tin cậy hơn bất kỳ con dấu nào.7

“Chứng minh nhân dân” của trang sức bạc: Đọc đúng Hallmark là gì?

Hãy thử hình dung, một bộ dấu dập (hallmark) cũng giống như tấm “chứng minh nhân dân” thu nhỏ của một món trang sức. Nó không chỉ nói “tôi là bạc” mà còn kể chi tiết “tôi sinh ra ở đâu, vào năm nào, ai là người chịu trách nhiệm cho tôi”. Đây được xem là một trong những hình thức bảo vệ người tiêu dùng đầu tiên trên thế giới, ra đời từ năm 1300 ở Anh.8 Hiểu rõ bộ “giấy tờ” này là bước quan trọng nhất để bạn tự tin đánh giá bất kỳ món đồ nào.

Một bộ dấu dập đầy đủ theo chuẩn Anh Quốc – hệ thống uy tín và lâu đời nhất – thường có 4 thành phần bắt buộc:

  1. Dấu Nhà Bảo Trợ (Sponsor’s Mark): Gồm các chữ cái viết tắt trong một khung hình đặc trưng. Dấu này chỉ rõ cá nhân hoặc công ty chịu trách nhiệm pháp lý cuối cùng về chất lượng. Đây không nhất thiết là người thợ làm ra nó, mà có thể là công ty phân phối.2
  2. Dấu Hàm Lượng (Fineness Mark): Ký hiệu cho biết độ tinh khiết của kim loại. Ví dụ, hình con sư tử đang đi (Lion Passant) là biểu tượng kinh điển cho bạc Sterling (tức là bạc 92.5% độ tinh khiết, hay còn gọi là bạc S925).
  3. Dấu Văn Phòng Kiểm Định (Assay Office Mark): Biểu tượng độc nhất cho biết món đồ được kiểm định ở thành phố nào. Ví dụ, đầu con báo là của London, cái mỏ neo là của Birmingham, tòa lâu đài là của Edinburgh.
  4. Dấu Năm (Date Letter): Một chữ cái trong một khung hình nhất định, cho biết năm món đồ được kiểm định. Kiểu chữ và hình dạng khung sẽ thay đổi mỗi năm theo một chu kỳ, giống như một mật mã thời gian.5

Sự kết hợp của bốn dấu này tạo thành một “ngữ pháp” rất chặt chẽ. Hàng giả thường mắc lỗi “ngữ pháp” này, ví dụ như đóng dấu năm 1980 đi kèm với dấu thuế của thế kỷ 18.

Một điều cực kỳ quan trọng cần phân biệt: con số “925” hay “S925” mà bạn thường thấy, nếu đứng một mình, không phải là hallmark. Nó chỉ là lời cam kết của nhà sản xuất về hàm lượng (rằng đây là bạc 92.5%). Nó chưa hề được một bên thứ ba độc lập nào kiểm chứng và đóng dấu xác nhận.1

Nói ngắn gọn về Hallmark

  • Hallmark là sự bảo chứng của một cơ quan độc lập do chính phủ ủy quyền, không phải con dấu do nhà sản xuất tự đóng.
  • Một bộ dấu hoàn chỉnh cho biết ai chịu trách nhiệm, độ tinh khiết ra sao, kiểm định ở đâu và khi nào.
  • Con số “925” đứng một mình chỉ là lời tuyên bố về hàm lượng, không có giá trị xác thực như một hallmark đầy đủ.

Dấu dập chồng và dập kép: Lỗi hay là một phần của lịch sử?

Khi thấy một con dấu bị dập đè lên dấu khác, đừng vội kết luận. Hãy xem nó như một bút tích được ghi đè trên văn bản pháp lý – nó kể một câu chuyện về hành trình của món đồ. Có một vài trường hợp hoàn toàn hợp lệ mà bạn nên biết.

Việc này có thể xảy ra trên mọi loại trang sức. Ví dụ, khi phái nữ chọn mua một chiếc nhẫn bạc nữ có dấu dập chồng, điều đó hoàn toàn bình thường. Tương tự, phái nam khi tìm trang sức bạc cũng nên hiểu rõ ý nghĩa các dấu này thay vì vội lo lắng.

Trường hợp 1: Dấu dập chồng (Overstriking) – Sự chuyển giao trách nhiệm
Đây là kịch bản phổ biến và hợp lệ nhất. Nó xảy ra khi một nhà bán lẻ hoặc một thương hiệu lớn mua lại sản phẩm từ một xưởng chế tác nhỏ hơn. Để đưa sản phẩm ra thị trường dưới tên của mình và chịu toàn bộ trách nhiệm pháp lý, họ sẽ gửi món đồ đến văn phòng kiểm định để dập dấu bảo trợ (Sponsor’s Mark) của họ đè lên dấu của nhà sản xuất ban đầu.4 Hành động này giống như việc “sang tên đổi chủ” trên giấy tờ xe. Thay vì là dấu hiệu của hàng giả, nó lại là bằng chứng của một giao dịch thương mại minh bạch.

Trường hợp 2: Dấu dập kép (Double Striking) – Lỗi kỹ thuật hoặc làm rõ
Hiện tượng này là khi bạn thấy hai dấu giống hệt nhau nằm cạnh nhau, có thể hơi lệch một chút. Nguyên nhân thường là do lỗi kỹ thuật của người thợ khi dập dấu bằng tay, búa bị nảy lên và tạo ra một dấu thứ hai mờ hơn. Đôi khi, nếu dấu đầu tiên quá mờ, người thợ sẽ cố tình dập lại lần hai để làm cho nó rõ nét hơn. Đối với phái nữ, một chiếc lắc tay bạc nữ có dấu dập kép vẫn đảm bảo chất lượng; phái nam cũng có thể yên tâm khi chọn trang sức bạc với đặc điểm tương tự.

Trường hợp 3: Dấu thuế kép (Double Duty Mark) – Một dấu ấn lịch sử giá trị
Đây là một câu chuyện đặc biệt thú vị dành cho người sưu tầm. Trong khoảng thời gian ngắn từ tháng 7/1797 đến tháng 5/1798, do chiến tranh với Pháp, Vua George III của Anh đã tăng thuế đối với bạc lên gấp đôi. Để chứng tỏ thuế đã được đóng đủ, một số văn phòng kiểm định đã đóng dấu thuế (hình đầu nhà vua) hai lần.5 Nếu bạn sở hữu một món đồ có dấu này, đó không phải là lỗi, mà là một di vật lịch sử hiếm có.

Trường hợp 4: Hai bộ dấu khác nhau – Hành trình quốc tế
Một món đồ cũng có thể mang hai bộ dấu hoàn toàn khác nhau từ hai quốc gia hoặc hai thời kỳ. Điều này thường xảy ra khi một món đồ cổ được nhập khẩu vào Anh và phải trải qua tái kiểm định (re-assaying), hoặc khi nó được sửa chữa, thay đổi kích thước một cách đáng kể. Đối với nữ giới, một sợi dây chuyền bạc nữ có hai bộ dấu có thể là một món đồ cổ giá trị. Tương tự, nam giới cũng có thể tìm thấy trang sức bạc cổ với lịch sử tương tự. Những dấu vết này là bằng chứng cho một lịch sử phong phú, làm tăng thêm giá trị cho món đồ.

Làm sao để nhận biết?

Nếu bạn thấy dấu dập chồng: Hãy nhìn kỹ. Một dấu mới (thường của nhà bán lẻ) dập đè lên dấu cũ (của nhà sản xuất), cả hai đều sắc nét. Đây là dấu hiệu của một giao dịch thương mại hợp lệ.

Nếu bạn thấy dấu dập kép: Hai dấu giống hệt nhau nằm cạnh nhau, có thể một mờ một rõ. Đây thường là lỗi kỹ thuật hoặc hành động làm rõ, hoàn toàn hợp lệ.

Nếu bạn thấy hai bộ dấu khác nhau: Các bộ dấu từ các thời kỳ hoặc quốc gia khác nhau cùng tồn tại. Đây là bằng chứng về lịch sử sửa chữa hoặc tái kiểm định, có thể làm tăng giá trị sưu tầm.

Những dấu hiệu của hàng giả: Cách soi của chuyên gia

Phân biệt dấu thật và giả cũng giống như một chuyên gia giám định chữ ký, đòi hỏi sự quan sát tỉ mỉ đến từng chi tiết nhỏ. Kẻ làm giả có thể sao chép hình ảnh, nhưng rất khó để tái tạo lại “cái hồn” và quy trình vật lý của việc dập dấu.

Dấu hiệu quan trọng nhất nằm ở kỹ thuật chế tác. Dấu dập thật được tạo ra bởi một cú dập cực mạnh từ khuôn thép cứng lên bề mặt kim loại mềm, tạo ra các cạnh sắc nét, chi tiết rõ ràng. Ngược lại, dấu giả thường được tạo ra bằng phương pháp đúc (casting), tức là đổ kim loại lỏng vào một khuôn có sẵn hình con dấu. Quá trình này luôn để lại các cạnh mờ, bo tròn và thiếu chiều sâu.6 Nếu dùng kính lúp soi kỹ, bạn có thể thấy bề mặt bên trong dấu đúc giả hơi sần sùi hoặc có những lỗ rỗ li ti do bọt khí.

Bên cạnh đó, hãy kiểm tra “ngữ pháp” của bộ dấu. Những kẻ làm giả thường chỉ tải hình ảnh các con dấu trên mạng và kết hợp chúng một cách cẩu thả, dẫn đến những mâu thuẫn logic không thể tha thứ:

  • Mâu thuẫn về hàm lượng: Đóng dấu sư tử (bạc 92.5%) nhưng lại có thêm con số “800” (bạc 80%).
  • Mâu thuẫn về thời gian: Dấu năm sản xuất là của thế kỷ 20 nhưng lại đi kèm dấu thuế của thế kỷ 18.
  • Mâu thuẫn về địa lý: Dấu văn phòng kiểm định của London nhưng dấu nhà bảo trợ lại chỉ đăng ký hoạt động ở Birmingham.

Cuối cùng, hãy chú ý đến sự sắp xếp. Các dấu thật thường được đóng cẩn thận, thẳng hàng và có độ sâu đồng đều. Ngược lại, dấu giả thường trông xiên vẹo, lộn xộn và nông sâu không nhất quán.

Checklist nhanh trước khi mua

  • Soi cạnh dấu bằng kính lúp: Cạnh dấu phải sắc như dao cắt, không được bo tròn hay mờ nhạt.
  • Kiểm tra logic bộ dấu: Các ký hiệu có hợp lý về mặt thời gian, địa điểm và tiêu chuẩn không?
  • Kiểm tra cách sắp xếp: Các dấu thật thường được đóng thẳng hàng, ngay ngắn.
  • Tìm gờ kim loại: Bề mặt xung quanh dấu thật có thể có một gờ kim loại siêu nhỏ bị đẩy lên do áp lực dập.

Thực tế tại Việt Nam: Vì sao giấy chứng thư lại quan trọng hơn con dấu?

Áp dụng những kiến thức hallmark của thế giới vào thị trường Việt Nam đòi hỏi một sự điều chỉnh quan trọng. Việt Nam hiện không có hệ thống hallmark quốc gia do một cơ quan độc lập của chính phủ quản lý và đóng dấu bắt buộc như ở Anh. Thay vào đó, việc quản lý chất lượng vàng bạc, trang sức được thực hiện theo Thông tư 22/2013/TT-BKHCN.3

Thông tư này quy định rằng, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh phải công bố tiêu chuẩn áp dụng và tự chịu trách nhiệm đóng dấu mã ký hiệu của doanh nghiệp mình cùng với dấu chỉ hàm lượng (ví dụ: 925) lên sản phẩm. Điều này có nghĩa là, con dấu “925” bạn thấy trên trang sức ở Việt Nam là một lời cam kết, một sự tự khai báo của thương hiệu, chứ không phải là một chứng nhận đã được kiểm định độc lập.

Chính vì lẽ đó, “hallmark” thực sự và đáng tin cậy nhất trong bối cảnh Việt Nam lại chính là chứng thư giám định (hay còn gọi là giấy kiểm định). Các phòng thí nghiệm uy tín hàng đầu như PNJLab, DOJILAB, SJC Lab hay RGG sử dụng các phương pháp phân tích khoa học hiện đại như phổ huỳnh quang tia X (XRF). Cỗ máy này có thể “quét” qua món đồ và cho ra kết quả chính xác đến từng phần trăm về thành phần các kim loại có trong đó mà không cần phá hủy mẫu.7

Vì vậy, khi mua một món đồ có giá trị, đặc biệt là từ những nơi bạn chưa hoàn toàn tin tưởng, việc yêu cầu một chứng thư giám định đi kèm là cách tốt nhất để bảo vệ chính mình. Có thể nói, trong khi hệ thống quốc tế tích hợp cả việc kiểm định và đóng dấu lên cùng sản phẩm, thì tại Việt Nam, hai chức năng này thường tách rời: nhà sản xuất đóng dấu, nhưng sự xác thực đáng tin cậy nhất lại nằm trên một tờ giấy riêng.

Những cách kiểm tra an toàn tại nhà

Bên cạnh việc kiểm tra dấu, bạn có thể thử vài mẹo sau để “bắt bệnh” trang sức bạc:

  • Thử với nam châm: Bạc là kim loại nghịch từ, tức là nó không bị hút bởi nam châm. Nếu món đồ của bạn bị nam châm hút mạnh, lõi của nó chắc chắn là kim loại từ tính như sắt hoặc niken. Lưu ý: cách này không loại trừ được các kim loại không từ tính khác như nhôm hay đồng thau.
  • Thử với đá lạnh: Bạc có khả năng dẫn nhiệt cực kỳ cao. Hãy đặt một viên đá lạnh lên món đồ bạc, bạn sẽ thấy viên đá tan chảy nhanh một cách đáng kinh ngạc, như thể nó được đặt trên một chiếc chảo nóng.9
  • Lắng nghe âm thanh: Khi gõ nhẹ một đồng xu vào món đồ bạc khối, nó sẽ phát ra một tiếng ngân trong và cao, kéo dài như tiếng chuông. Các kim loại khác thường tạo ra âm thanh đục và ngắn hơn.
  • Vệ sinh đúng cách: Sau khi đã xác định là bạc thật, việc giữ cho nó luôn sáng bóng cũng rất quan trọng. Nếu bạc bị xỉn màu, bạn có thể dùng nước rửa bạc chuyên dụng để làm sáng nhanh chóng tại nhà.
  • Yêu cầu chứng thư giám định: Đây luôn là bước cuối cùng và đáng tin cậy nhất cho các sản phẩm giá trị cao.

Những câu hỏi thường gặp

Một món đồ có dấu “925” nhưng không có các dấu khác có phải là bạc thật không?

Trả lời trực tiếp: Có thể đó là bạc thật, nhưng con dấu “925” đó chỉ là một lời cam kết của nhà sản xuất, chưa được một cơ quan độc lập nào xác thực.

Giải thích chi tiết: Trong hệ thống hallmark quốc tế, con số “925” chỉ là một phần của bộ dấu, đó là dấu hàm lượng (Fineness Mark). Một hallmark hoàn chỉnh và đáng tin cậy phải có thêm ít nhất là Dấu Nhà Bảo Trợ và Dấu Văn Phòng Kiểm Định.1 Việc chỉ đóng duy nhất số “925” giống như việc một người tự nói “tôi là người tốt” mà không có ai làm chứng. Độ tin cậy của lời tuyên bố này hoàn toàn phụ thuộc vào uy tín của thương hiệu đã sản xuất ra nó.

Bối cảnh Việt Nam: Theo Thông tư 22/2013, các doanh nghiệp tại Việt Nam được phép tự đóng dấu “925” lên sản phẩm của mình. Vì vậy, khi bạn mua hàng từ một thương hiệu lớn, có uy tín lâu năm, con dấu này có độ tin cậy cao. Tuy nhiên, với những sản phẩm không rõ nguồn gốc, trôi nổi trên thị trường, con dấu “925” gần như không có giá trị đảm bảo. Kẻ gian có thể dễ dàng đóng dấu này lên một sản phẩm chỉ được mạ bạc bên ngoài.

Lời khuyên hành động: Đừng chỉ dựa vào con dấu “925”. Hãy xem xét uy tín của người bán, chính sách bảo hành, và đối với những món đồ giá trị, hãy yêu cầu giấy đảm bảo hoặc chứng thư giám định đi kèm.

Tôi có thể tự mang trang sức đi kiểm định ở đâu tại Việt Nam?

Trả lời trực tiếp: Bạn hoàn toàn có thể mang trang sức đến các trung tâm kiểm định đá quý và kim loại quý uy tín trên toàn quốc như PNJLab, DOJILAB, SJC Lab hoặc RGG.

Quy trình thực tế: Thông thường, bạn chỉ cần mang sản phẩm đến một trong các chi nhánh của những trung tâm này. Nhân viên sẽ tiếp nhận, ghi lại thông tin, cân đo sản phẩm và cấp cho bạn một giấy hẹn. Quá trình giám định thường mất từ vài giờ đến một vài ngày, tùy thuộc vào độ phức tạp. Phương pháp phổ biến nhất là dùng máy quang phổ XRF, hoàn toàn không gây hại hay làm hao mòn sản phẩm của bạn.

Chi phí và kết quả: Chi phí giám định cho một sản phẩm bạc thường không quá cao, dao động từ khoảng một trăm đến vài trăm nghìn đồng. Sau khi có kết quả, bạn sẽ nhận lại sản phẩm cùng một tờ “chứng thư giám định”. Tờ chứng thư này sẽ ghi rõ các thông tin quan trọng: hình ảnh sản phẩm, trọng lượng, và quan trọng nhất là bảng thành phần các kim loại có trong đó cùng hàm lượng chính xác (ví dụ: Bạc (Ag): 92.6%, Đồng (Cu): 7.4%).7

Lời khuyên hành động: Nếu bạn mua một món đồ bạc cổ, một món đồ đính đá quý giá trị, hoặc đơn giản là muốn xác thực lại một món quà quan trọng, việc bỏ ra một khoản phí nhỏ để đi giám định là một sự đầu tư hoàn toàn xứng đáng để có được sự yên tâm tuyệt đối.

Việc sửa chữa nhẫn (thay đổi kích thước) có làm hỏng dấu dập không?

Trả lời trực tiếp: Có, rất có khả năng việc sửa chữa, đặc biệt là thay đổi kích thước nhẫn (bóp nhỏ hoặc nới rộng), sẽ làm mờ, biến dạng hoặc thậm chí xóa mất một phần của bộ dấu dập.

Phân tích kỹ thuật: Quá trình thay đổi kích thước nhẫn đòi hỏi người thợ phải cắt một phần của đai nhẫn, sau đó dùng nhiệt để hàn lại. Chính quá trình gia nhiệt và sau đó là đánh bóng để xóa vết hàn có thể làm chảy mờ các chi tiết nhỏ của con dấu. Nếu bộ dấu nằm ngay vị trí bị cắt, nó có thể sẽ biến mất hoàn toàn.

Quy định ở nước ngoài: Ở các quốc gia có hệ thống hallmark nghiêm ngặt như Anh, pháp luật quy định rất rõ. Nếu một món đồ bị thay đổi, sửa chữa một cách đáng kể, nó có thể phải được gửi đi tái kiểm định (re-assaying) và đóng một bộ dấu mới để xác nhận lại chất lượng sau khi sửa.

Lời khuyên hành động: Trước khi sửa chữa một món đồ bạc có giá trị lịch sử, hãy trao đổi kỹ với người thợ kim hoàn. Yêu cầu họ thực hiện một cách cẩn thận nhất có thể để bảo toàn bộ dấu. Hãy chụp ảnh lại bộ dấu một cách rõ nét trước khi giao món đồ cho họ. Nếu món đồ quá quý giá, hãy cân nhắc liệu việc sửa chữa có thực sự cần thiết hay không, vì nó có thể làm giảm giá trị sưu tầm.

Lời kết

Việc giải mã những con dấu nhỏ bé trên trang sức bạc không chỉ là một kỹ năng tự vệ cần thiết để tránh mua phải hàng giả, mà còn là một hành trình khám phá đầy thú vị về lịch sử. Thay vì lo lắng khi thấy một dấu dập chồng hay dập kép, giờ đây bạn có thể xem đó là một “dấu vết” cần được phân tích một cách bình tĩnh. Hãy bắt đầu bằng những phương pháp kiểm tra đơn giản tại nhà, quan sát kỹ bằng kính lúp, và khi đối mặt với một quyết định mua sắm quan trọng, hãy luôn nhớ rằng tại Việt Nam, chứng thư giám định từ một phòng lab độc lập chính là “hallmark” tối cao và đáng tin cậy nhất.

Hiểu rõ về sản phẩm là bước đầu tiên để bạn tự tin hơn khi phối đồ. Việc này sẽ giúp bạn dễ dàng lựa chọn các sản phẩm trong bộ sưu tập trang sức bạc nữ S925 để tạo nên phong cách riêng của mình.

Miễn trừ trách nhiệm: Nội dung trong bài viết này mang tính chất tham khảo nhằm cung cấp kiến thức tổng quan. Việc xác định chính xác và cuối cùng về tính xác thực cũng như giá trị của một món đồ nên được thực hiện bởi các chuyên gia giám định tại các trung tâm kiểm định uy tín.

Nguồn tham khảo

  1. UK Government. “Hallmarking: guidance summary”. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2025, từ https://www.gov.uk/government/publications/hallmarking-guidance-notes/hallmarking-is-the-law-guidance-summary ↩︎
  2. The Goldsmiths’ Company Assay Office London. “What is a Hallmark?”. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2025, từ https://www.assayofficelondon.co.uk/hallmarking/what-is-a-hallmark ↩︎
  3. Thư Viện Pháp Luật. “Thông tư 22/2013/TT-BKHCN về quản lý đo lường trong kinh doanh vàng”. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2025, từ https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thuong-mai/Thong-tu-22-2013-TT-BKHCN-quan-ly-do-luong-kinh-doanh-vang-trang-suc-my-nghe-213801.aspx ↩︎
  4. 925-1000.com Silver Forums. “Overstrikes and Tandem Maker’s Marks”. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2025, từ https://www.925-1000.com/forum/viewtopic.php?t=3549 ↩︎
  5. Silvermakersmarks.co.uk. “British Silver Hallmarks”. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2025, từ https://www.silvermakersmarks.co.uk/index.htm ↩︎
  6. Real Or Repro. “Confusing Marks on Sterling Silver and Silver Plate”. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2025, từ https://www.realorrepro.com/article/Confusing-marks-on-silver-and-silverplate ↩︎
  7. DOJILAB. “Giám định kim cương, đá quý, kim loại quý”. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2025, từ https://dojilab.vn/ ↩︎
  8. Edinburgh Assay Office. “History of Hallmarking”. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2025, từ https://www.edinburghassayoffice.co.uk/about/history-of-hallmarking/ ↩︎
  9. HyperPhysics, Georgia State University. “Thermal Conductivity”. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2025, từ http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/tables/thrcn.html ↩︎