Vì vậy, việc dùng quỳ tím để thử bạc cũng giống như bạn dùng nhiệt kế để đo chiều dài của một cái bàn vậy – công cụ thì đúng, nhưng mục đích sử dụng lại hoàn toàn sai.
Nền tảng khoa học của bài viết này
Bài viết này được Ban Biên tập T&T Jewelry xây dựng dựa trên các nguyên tắc vật lý và hóa học không thể thay đổi. Mọi thông tin đều được chúng tôi đối chiếu kỹ lưỡng với tài liệu từ các tổ chức khoa học và cơ quan quản lý hàng đầu thế giới để đảm bảo chính xác tuyệt đối. Những con số nhỏ như 1 là các chú thích dẫn đến nguồn tham khảo chi tiết ở cuối bài.
- Nguồn dữ liệu khoa học: Chúng tôi tham khảo thuộc tính của các nguyên tố từ những nguồn uy tín như Hiệp hội Hóa học Hoàng gia Anh3 và Phòng Thí nghiệm Quốc gia Los Alamos của Hoa Kỳ.2
- Nguồn tiêu chuẩn ngành: Các hướng dẫn về giám định kim loại quý được lấy từ cơ quan có thẩm quyền như Văn phòng Giám định Birmingham (Anh)4 và Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (FTC).5
Cam kết của T&T Jewelry: Mang đến kiến thức chuẩn xác, dễ hiểu và thực sự hữu ích cho người đọc Việt Nam.
Bài viết do Ban Biên tập T&T Jewelry biên soạn và chịu trách nhiệm chuyên môn.
Những điều cốt lõi bạn cần nắm vững
- Giấy quỳ tím HOÀN TOÀN KHÔNG thể thử bạc: Nó chỉ dùng để đo độ pH (độ axit/bazơ) trong môi trường nước, một đặc tính mà bạc kim loại không hề tác động đến.1
- Bạc bị xỉn màu không phải do “nước độc”: Lớp màng đen trên bạc là bạc sulfide (Ag₂S). Nó hình thành do bạc phản ứng với hợp chất chứa lưu huỳnh trong không khí hoặc mồ hôi, chứ không phải gỉ sét và không liên quan đến độ pH.3
- Cách thử đúng phải dựa vào vật lý: Các phương pháp đáng tin cậy tại nhà đều khai thác đặc tính vật lý độc nhất của bạc như: độ dẫn nhiệt siêu cao (thử bằng đá lạnh), khối lượng riêng lớn (khoảng 10.49 g/cm³), và không bị nam châm hút.3
Lật Tẩy Một Lầm Tưởng: Tại Sao Giấy Quỳ Tím “Bó Tay” Trước Bạc?
Bạn hãy tưởng tượng giấy quỳ tím như một người “chuyên gia nếm vị”. Người này chỉ được đào tạo để nhận ra hai vị duy nhất: vị chua (axit) hoặc vị chát (bazơ) của một dung dịch lỏng. Khi bạn nhúng giấy quỳ vào cốc nước tinh khiết, nó sẽ không đổi màu vì nước không có vị nào trong hai vị đó. Bây giờ, nếu bạn thả một món trang sức bạc vào cốc nước rồi nhúng giấy quỳ vào lần nữa, kết quả vẫn y hệt như cũ. Miếng bạc, giống như một viên sỏi trơ, không hề tiết ra bất kỳ “vị” nào để làm thay đổi môi trường nước xung quanh nó.
Về mặt khoa học, giấy quỳ đổi màu là nhờ phản ứng của một loại thuốc nhuộm đặc biệt với các ion hydro (H⁺) khi môi trường có tính axit, hoặc ion hydroxide (OH⁻) khi môi trường có tính bazơ.1 Sự có mặt của các ion này sẽ quyết định độ pH của dung dịch.
Đây chính là điểm mấu chốt: bạc kim loại (ký hiệu là Ag) là một chất rắn có độ ổn định hóa học rất cao. Khi tiếp xúc với nước sạch, nó không bị hòa tan, không xảy ra phản ứng, và do đó, không giải phóng bất kỳ ion nào có thể làm thay đổi độ pH trung tính của nước.2 Nước vẫn giữ nguyên độ pH là 7, và giấy quỳ tím chẳng có lý do gì để đổi màu. Kết quả “không đổi màu” này chỉ xác nhận một điều duy nhất: dung dịch bạn đang thử có độ pH trung tính, chứ nó không cho bạn biết bất cứ thông tin gì về việc có miếng bạc thật trong đó hay không.
Sự nhầm lẫn này có thể bắt nguồn từ việc không phân biệt rõ giữa bạc kim loại và các hợp chất muối của nó. Ví dụ, muối bạc nitrat (AgNO₃) có thể tan trong nước và làm ảnh hưởng đến độ pH. Tuy nhiên, thử một dung dịch muối hòa tan là một thí nghiệm hóa học hoàn toàn khác với việc kiểm tra một món trang sức bạc ở thể rắn.
Tóm tắt nhanh về mặt khoa học
- Giấy quỳ tím hoạt động bằng cách phản ứng với ion H⁺ (axit) hoặc OH⁻ (bazơ) trong dung dịch lỏng.
- Bạc kim loại là một chất rắn trơ, nó không phản ứng với nước để tạo ra các ion này.
- Kết quả của giấy quỳ chỉ phản ánh tính chất của nước, hoàn toàn không cung cấp thông tin gì về miếng bạc.
Giải Mã Bản Chất Bất Biến Của Bạc: Vì Sao Nó Là Một “Kim Loại Quý”?
Sự ổn định và khả năng chống lại các tác nhân hóa học của bạc không phải là ngẫu nhiên. Nó được quyết định bởi chính cấu trúc nguyên tử sâu bên trong. Bạc sở hữu một cấu hình electron cực kỳ bền vững, khiến nó khá “lười biếng” trong việc tham gia các phản ứng hóa học. Trong ngành hóa học, những kim loại có đặc tính này được xếp vào nhóm “kim loại quý” (noble metal).3 Vị trí cao của bạc trong dãy hoạt động hóa học là minh chứng rõ ràng cho khả năng chống lại quá trình oxy hóa một cách mạnh mẽ.
Ngay cả hiện tượng bạc bị xỉn màu sau một thời gian sử dụng cũng thường bị hiểu sai. Đó không phải là quá trình gỉ sét như ở sắt, và cũng không phải do bạc phản ứng với nước hay oxy trong điều kiện bình thường. Lớp màng mỏng có màu đen hoặc ngả vàng trên bề mặt trang sức bạc thực chất là hợp chất bạc sulfide (Ag₂S). Lớp màng này hình thành từ phản ứng rất chậm giữa bạc và các hợp chất chứa lưu huỳnh (phổ biến nhất là khí hydro sulfide – H₂S) vốn tồn tại với lượng rất nhỏ trong không khí chúng ta hít thở hàng ngày.3 Đây là một phản ứng trên bề mặt, chỉ liên quan đến lưu huỳnh và hoàn toàn không làm thay đổi độ pH. Điều này một lần nữa khẳng định rằng, ngay cả khi bạc có “phản ứng”, đó cũng không phải là loại phản ứng mà giấy quỳ tím có thể nhận biết được.
Tóm tắt nhanh về mặt khoa học
- Bạc là một “kim loại quý” vì cấu trúc electron của nó rất ổn định, khiến nó khó bị oxy hóa.
- Hiện tượng xỉn màu là do bạc phản ứng với lưu huỳnh trong không khí tạo ra bạc sulfide (Ag₂S), không phải do phản ứng với nước.
- Quá trình hình thành lớp xỉn màu này không liên quan gì đến độ pH.
Các Phương Pháp Thử Bạc Tại Nhà: Hướng Dẫn An Toàn và Đáng Tin Cậy
Thay vì mất thời gian với một phương pháp sai lầm, bạn hoàn toàn có thể tự kiểm tra món trang sức của mình một cách đáng tin cậy hơn. Các cách dưới đây dựa vào những đặc tính vật lý độc nhất mà chỉ bạc mới có. Chúng không chỉ chính xác hơn mà còn rất an toàn và không hề gây hư hại cho sản phẩm.
1. Kiểm tra dấu hiệu (Hallmark): Đây là bước đầu tiên, đơn giản và quan trọng nhất. Hãy dùng camera điện thoại và phóng to lên để tìm những con số nhỏ được khắc trên sản phẩm. Vị trí khắc thường ở những chỗ kín đáo. Ví dụ, phái nữ có thể tìm thấy chúng ở mặt trong chiếc nhẫn bạc nữ của mình, trong khi phái nam cũng có thể kiểm tra các món trang sức bạc khác ở vị trí tương tự. Các ký hiệu này cũng thường được khắc gần móc khóa của một sợi dây chuyền bạc nữ. Các thiết kế cho nam giới cũng thường có ký hiệu ở những chỗ kín đáo như vậy. Các dấu hiệu phổ biến nhất là “925”, “999”, hoặc “STERLING”. Dấu “925” (bạc Sterling) có nghĩa là hợp kim chứa 92.5% bạc nguyên chất, còn 7.5% là kim loại khác (thường là đồng) để tăng độ cứng. Theo quy định của Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (FTC), sản phẩm bán ra dưới dạng bạc phải có dấu xác nhận độ tinh khiết kèm nhãn hiệu nhà sản xuất.5
2. Thử bằng nam châm: Một sự thật vật lý thú vị là bạc không bị nam châm hút. Chính xác hơn, nó là kim loại nghịch từ, nghĩa là nó còn có xu hướng đẩy nhẹ từ trường. Hãy dùng một viên nam châm mạnh, tốt nhất là nam châm đất hiếm (neodymium). Nếu món đồ của bạn bị dính chặt vào nam châm, gần như chắc chắn nó có lõi làm từ sắt hoặc niken và chỉ được mạ bạc mỏng bên ngoài. Ví dụ, khi thử một chiếc lắc tay bạc nữ, bạn sẽ không thấy lực hút nào; tương tự với các loại trang sức cho nam giới. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng phép thử này không phải là tuyệt đối, vì nhiều kim loại khác dùng để làm giả bạc như đồng, nhôm hay kẽm cũng không bị nam châm hút. Do đó, đây là một phép thử để “loại trừ” chứ không phải để “khẳng định”.
3. Thử độ dẫn nhiệt bằng đá lạnh: Đây là một thí nghiệm nhỏ nhưng cực kỳ ấn tượng và có cơ sở khoa học vững chắc. Hãy chuẩn bị hai viên đá lạnh. Đặt một viên lên món trang sức bạc của bạn và viên còn lại lên một vật bằng kim loại khác (ví dụ như chiếc thìa inox) ở cùng nhiệt độ phòng. Bạn sẽ phải kinh ngạc khi thấy viên đá trên bạc tan chảy nhanh hơn một cách rõ rệt, như thể nó đang được đặt trên một bề mặt ấm. Nguyên nhân là vì bạc giữ kỷ lục là kim loại dẫn nhiệt tốt nhất trong tất cả các kim loại, nó truyền nhiệt từ không khí xung quanh vào viên đá với tốc độ cực nhanh.3
Cách đo khối lượng riêng (chính xác nhất tại nhà)
Đây là phương pháp cho kết quả đáng tin cậy nhất bạn có thể thực hiện tại nhà, dựa trên nguyên lý Archimedes. Bạn sẽ cần một chiếc cân tiểu ly điện tử (có độ chính xác 0.01g), một cốc nước và một sợi chỉ mỏng.
- Bước 1: Đặt món đồ lên cân và ghi lại trọng lượng khô của nó. Ví dụ: 15.00 gram.
- Bước 2: Đặt cốc nước lên cân, sau đó nhấn nút “Tare” để cân trở về số 0.
- Bước 3: Buộc món đồ vào sợi chỉ. Nhúng nó chìm hoàn toàn trong nước nhưng không để chạm vào đáy hay thành cốc. Con số hiển thị trên cân lúc này chính là thể tích của vật tính bằng cm³. Ví dụ: 1.43.
- Bước 4: Lấy trọng lượng khô chia cho thể tích vừa đo được để tính ra khối lượng riêng. Ví dụ: 15.00 / 1.43 = 10.49 g/cm³.
- Bước 5: So sánh kết quả. Khối lượng riêng của bạc nguyên chất là 10.49 g/cm³.2 Bạc 925 sẽ thấp hơn một chút, khoảng 10.3 g/cm³. Nếu kết quả của bạn rất gần với những con số này, bạn có thể rất tự tin về món đồ của mình.
Khi Cần Sự Chắc Chắn: Các Phương Pháp Thử Bạc Chuyên Nghiệp
Đối với những món đồ có giá trị lớn, đồ cổ, hoặc khi cần một kết quả có giá trị pháp lý, các phương pháp tại nhà có thể là chưa đủ. Đây là lúc các kỹ thuật phân tích chuyên sâu của ngành kim hoàn phát huy tác dụng.
Thử bằng axit (Phương pháp phá hủy, cần chuyên gia): Các thợ kim hoàn thường dùng một bộ dụng cụ chứa axit nitric. Họ sẽ mài một vệt rất nhỏ của món đồ lên viên đá thử chuyên dụng, sau đó nhỏ một giọt axit lên vệt kim loại đó. Màu sắc của phản ứng hóa học sẽ tiết lộ độ tinh khiết của bạc: màu đỏ tươi cho bạc nguyên chất, đỏ sẫm cho bạc 925, và màu nâu hoặc xanh lá cây cho các kim loại nền khác. Cảnh báo an toàn: Do axit nitric có tính ăn mòn cao và có thể để lại vết ố vĩnh viễn trên trang sức, phương pháp này tuyệt đối không được khuyến khích tự thực hiện tại nhà.
Phân tích bằng Huỳnh quang tia X (XRF – Không phá hủy): Đây được coi là “tiêu chuẩn vàng” trong ngành công nghiệp kim loại quý hiện đại. Một chiếc máy phân tích XRF hoạt động bằng cách bắn một chùm tia X năng lượng thấp vào vật thể. Các nguyên tử trong vật thể sẽ hấp thụ năng lượng này và phát ra một tín hiệu huỳnh quang đặc trưng. Máy sẽ “đọc” tín hiệu này và xác định chính xác thành phần các nguyên tố trong hợp kim đến từng phần trăm mà không gây ra bất kỳ tổn hại nào, dù là nhỏ nhất.4 Đây là phương pháp tối ưu nhất, cân bằng hoàn hảo giữa tốc độ, độ chính xác và sự an toàn cho sản phẩm.
Thử lửa (Fire Assay – Phương pháp phá hủy hoàn toàn): Đây là phương pháp giám định cuối cùng, có độ chính xác cao nhất và lâu đời nhất. Nó thường được các văn phòng giám định quốc gia sử dụng để đóng dấu xác nhận chất lượng (hallmark). Quy trình này bao gồm việc lấy một mẫu nhỏ của kim loại, nung chảy nó ở nhiệt độ rất cao cùng với chì và các hóa chất khác để tách hoàn toàn bạc nguyên chất ra khỏi các tạp chất. Sau đó, người ta sẽ cân lại lượng bạc tinh khiết còn lại để xác định độ tinh khiết với sai số gần như bằng không.4
Nên chọn phương pháp nào?
Phương pháp tại nhà: Phù hợp để sàng lọc ban đầu, kiểm tra các món đồ thông thường. Chúng nhanh chóng, miễn phí và không gây hại cho trang sức. Trong số đó, đo khối lượng riêng là đáng tin cậy nhất.
Phương pháp chuyên nghiệp: Cần thiết cho các vật phẩm có giá trị cao, các giao dịch mua bán quan trọng hoặc khi bạn cần một chứng nhận có giá trị pháp lý. Phân tích XRF là lựa chọn hàng đầu vì nó cực kỳ chính xác mà không làm hỏng món đồ của bạn.
Hỏi – đáp nhanh
Lớp xỉn màu đen trên bạc có phải là rỉ sét không?
Trả lời trực tiếp: Không, đó hoàn toàn không phải là gỉ sét. “Gỉ sét” là từ chỉ dùng cho oxit sắt. Lớp xỉn màu đen trên bạc là bạc sulfide (Ag₂S), một hợp chất hoàn toàn khác được hình thành khi bạc tiếp xúc với lưu huỳnh.
Giải thích chi tiết: Bạc là một kim loại khá trơ, nó không phản ứng với oxy trong không khí ở điều kiện thường để tạo thành oxit bạc. Tuy nhiên, nó lại có một “điểm yếu” là rất nhạy cảm với các hợp chất của lưu huỳnh, đặc biệt là khí hydro sulfide (H₂S). Khí này có mặt ở khắp nơi quanh ta với nồng độ rất nhỏ, phát sinh từ ô nhiễm không khí, khói xe, hay thậm chí từ mồ hôi và suối nước nóng. Khi các phân tử H₂S tiếp xúc với bề mặt bạc, một phản ứng hóa học chậm sẽ xảy ra, tạo thành một lớp màng mỏng bạc sulfide (Ag₂S) có màu đen.3 Đây chính là quá trình “xỉn màu” hay “lên ten” mà chúng ta thường thấy.
Bối cảnh Việt Nam: Ở một đất nước có khí hậu nóng ẩm và mức độ ô nhiễm không khí ở các thành phố lớn khá cao như Việt Nam, quá trình bạc bị xỉn màu có thể diễn ra nhanh hơn. Mồ hôi muối cũng là một nguyên nhân phổ biến. Đó là lý do tại sao trang sức bạc cần được bảo quản và làm sạch thường xuyên hơn.
Lời khuyên hành động: Vì đây chỉ là một phản ứng trên bề mặt, lớp bạc sulfide này hoàn toàn có thể được làm sạch để trả lại vẻ sáng bóng ban đầu. Bạn có thể sử dụng nước rửa bạc chuyên dụng hoặc các phương pháp tại nhà an toàn. Để hạn chế xỉn màu, hãy cất trang sức bạc trong túi zip hoặc hộp kín khi không sử dụng.
Tại sao bạc thật không bị nam châm hút?
Trả lời trực tiếp: Bạc thật không bị nam châm hút vì nó thuộc nhóm vật liệu nghịch từ (diamagnetic). Điều này có nghĩa là nó có xu hướng đẩy nhẹ khỏi từ trường chứ không bị hút vào như các kim loại sắt từ.
Giải thích chi tiết: Về mặt vật lý, khả năng tương tác của một vật liệu với nam châm được quyết định bởi cấu trúc electron của các nguyên tử tạo nên nó.
- Sắt từ (Ferromagnetic): Các kim loại như sắt, niken, coban có các electron độc thân sắp xếp cùng chiều, tạo ra các “miền từ” mạnh. Khi có nam châm bên ngoài, các miền này đồng loạt thẳng hàng, tạo ra một lực hút rất mạnh.
- Nghịch từ (Diamagnetic): Các nguyên tử bạc có các cặp electron với spin ngược chiều nhau, giúp triệt tiêu từ tính. Khi đặt trong từ trường, chúng tạo ra một từ trường nội tại rất yếu để chống lại từ trường bên ngoài, gây ra một lực đẩy nhẹ. Lực này quá yếu để chúng ta cảm nhận được bằng tay.
Do đó, khi bạn đưa một viên nam châm lại gần bạc thật, bạn sẽ không thấy có bất kỳ lực hút nào.
Phân tích đa chiều: Đây là một phép thử loại trừ cực kỳ hiệu quả. Rất nhiều kim loại rẻ tiền được dùng để làm trang sức giả, như thép (hợp kim của sắt) hoặc niken, đều có tính sắt từ và sẽ bị nam châm hút mạnh. Vì vậy, nếu món đồ của bạn dính chặt vào nam châm, bạn có thể kết luận ngay đó không phải là bạc Sterling.
Lời khuyên hành động: Hãy sử dụng một viên nam châm mạnh (nam châm neodymium) để có kết quả rõ ràng nhất. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng phép thử này không thể khẳng định một vật là bạc thật, vì các kim loại như đồng, nhôm, kẽm cũng không bị nam châm hút. Luôn kết hợp phép thử nam châm với các phương pháp khác như kiểm tra hallmark hoặc đo khối lượng riêng.
Vậy có kim loại nào khác cũng không hút nam châm và tan đá nhanh không?
Trả lời trực tiếp: Có, đồng (copper) là một ví dụ điển hình. Nó cũng không bị nam châm hút và có độ dẫn nhiệt rất cao. Đây chính là lý do tại sao chúng ta không bao giờ nên chỉ dựa vào một phép thử duy nhất để kết luận.
Giải thích chi tiết: Hãy so sánh các thuộc tính vật lý liên quan giữa bạc và đồng:
- Từ tính: Cả bạc và đồng đều là kim loại nghịch từ (diamagnetic), do đó cả hai đều không bị nam châm hút.
- Độ dẫn nhiệt: Bạc là kim loại dẫn nhiệt tốt nhất (429 W/(m·K)). Đồng đứng ngay sau ở vị trí thứ hai với độ dẫn nhiệt cũng rất cao (401 W/(m·K)). Mặc dù bạc vẫn dẫn nhiệt tốt hơn khoảng 7%, sự khác biệt này có thể khó nhận ra bằng cảm quan thông thường trong phép thử đá lạnh nếu không có một mẫu bạc thật để so sánh trực tiếp.
Chính vì sự tương đồng này, một món đồ làm từ đồng mạ bạc dày có thể dễ dàng vượt qua cả hai phép thử nam châm và đá lạnh.
Phân tích đa chiều – Cách phân biệt: Đây là lúc phép đo khối lượng riêng trở nên vô giá. Khối lượng riêng của bạc là 10.49 g/cm³, trong khi của đồng chỉ là 8.96 g/cm³. Sự chênh lệch hơn 17% này là rất lớn và có thể dễ dàng phát hiện bằng phương pháp đo tại nhà. Ngoài ra, màu sắc cũng là một yếu tố. Mặc dù được mạ bạc, nhưng nếu món đồ bị trầy xước sâu hoặc ở những khu vực bị mài mòn nhiều, lớp kim loại màu đỏ hồng của đồng có thể bị lộ ra.
Bối cảnh Việt Nam: Trang sức đồng mạ bạc là một mặt hàng rất phổ biến trên thị trường do chi phí sản xuất thấp. Người bán không uy tín có thể quảng cáo chúng như bạc thật. Vì vậy, việc trang bị kiến thức để tự kiểm tra là vô cùng cần thiết, đặc biệt là khi mua hàng ở những nơi không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc rõ ràng.
Lời khuyên hành động: Hãy luôn tuân thủ nguyên tắc “kiểm tra chéo”. Một quy trình kiểm tra tại nhà đáng tin cậy nên bao gồm ít nhất ba bước: (1) Tìm hallmark, (2) Thử nam châm để loại trừ kim loại sắt, và (3) Đo khối lượng riêng để phân biệt bạc với các kim loại không từ tính khác như đồng.
Kết luận
Việc hiểu đúng bản chất khoa học không chỉ giúp chúng ta bác bỏ những mẹo thử đồ sai lầm như dùng giấy quỳ tím. Quan trọng hơn, nó còn trang bị cho chúng ta những phương pháp kiểm tra chính xác và đáng tin cậy. Bạc là một kim loại đặc biệt với những thuộc tính vật lý độc đáo. Bằng cách khai thác sự hiểu biết về độ dẫn nhiệt, khối lượng riêng, hay từ tính, bất kỳ ai cũng có thể tự tin đánh giá chất lượng món trang sức của mình một cách an toàn và hiệu quả. Giờ đây, bạn có thể yên tâm hơn khi khám phá thêm nhiều kiểu dáng trong bộ sưu tập trang sức bạc nữ S925 của chúng tôi. Để đảm bảo bạn sở hữu trang sức bạc chất lượng, nhiều người đặt ra câu hỏi ‘thử bạc bằng cách nào‘. Có thể sử dụng một số phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả như kiểm tra độ sáng bóng của bạc hay thực hiện kiểm tra độ phản xạ ánh sáng. Những phương pháp này không chỉ giúp bạn có cái nhìn thực tế hơn về sản phẩm mà còn mang lại sự tự tin khi lựa chọn trang sức cho mình.
Tài liệu tham khảo
- Chemistry LibreTexts. Litmus. Truy cập ngày 9-10-2025, từ https://chem.libretexts.org/Bookshelves/Analytical_Chemistry/Supplemental_Modules_(Analytical_Chemistry)/Indicators/Litmus ↩︎
- Los Alamos National Laboratory. Silver. Truy cập ngày 9-10-2025, từ https://periodic.lanl.gov/47.shtml ↩︎
- Royal Society of Chemistry. Silver – Element information, properties and uses. Truy cập ngày 9-10-2025, từ https://www.rsc.org/periodic-table/element/47/silver ↩︎
- Birmingham Assay Office. Hallmarking. Truy cập ngày 9-10-2025, từ https://theassayoffice.com/hallmarking ↩︎
- Federal Trade Commission. Buying Platinum, Gold, and Silver Jewelry. Truy cập ngày 9-10-2025, từ https://consumer.ftc.gov/articles/buying-platinum-gold-silver-jewelry ↩︎
